Home

 

Aktualności

 

Informacje turystyczne

 

Kalendarz imprez

 

Galeria

 

Linki

 

 


Warto zobaczyć … Muzeum Kajki w Ogródku, bunkry w Piszu, Leśniczówka „Pranie”, Krzyże i Zabytkowy Klasztor Starowierców w Wojnowie


Trasa: Olecko-Ełk-Ogródek-Orzysz-Pisz-Wejsuny-Ruciane-Nida-Pranie-Krzyże-Karwica-Zielony Lasek-Krutyń-Wojnowo-Ukta-Kadzidłowo-Mikołajki-Woźnice-Rydzewo-Miłki-Wydminy-Olecko.
12 km przed Orzyszem w miejscowości Ogródek znajduje się niewielkie Muzeum Michała Kajki (1858-1940) – poświecone mazurskiemu poecie ludowemu, artyście i działaczowi mazurskiemu. Kajka przyczynił się do utrwalenia polskości na Mazurach. Jego utwory cechuje ogromne umiłowanie ojczystej ziemi, ludu mazurskiego i jego spraw. Muzeum Kajki mieści się w domu poety. Michał Kajka urodził się i spędził dzieciństwo w pobliskim Skomacku Wielkim; po ślubie zamieszkał z żoną w Ogródku. Nabył z parceli 6 ha ziemi i w 1886 r. postawił tutaj dom z zabudowaniami gospodarczymi (z zawodu cieśla i murarz, budował domy w całej okolicy jako znany i ceniony fachowiec).
Tuż przy drodze wyjazdowej z Pisza w kierunku Rucianego-Nidy znajdują się fortyfikacje mazurskie – bunkry. Jeszcze niedawno mieszkańcy Pisza wyrzucali tutaj śmieci, a dzisiaj to miejsce staje się atrakcją turystyczną. Fortyfikacje stanowią tzw. Punkt Oporu Pisza i powstały na początku II wojny światowej. Miały za zadanie zabezpieczenie i odsunięcie nieprzyjaciela od newralgicznych mostów i śluzy w Rucianem i Karwiku oraz zamknięcie dróg biegnących w głąb Prus Wschodnich. Wykonano ziemne stanowiska ckm, rowy strzeleckie i dobiegowe wzmocnione kołkami i faszyną, a także półokrągłe komory z blachy falistej zabezpieczone metrowym płaszczem z betonu.
W miejscowości Wejsuny warto zobaczyć kościół ewangelicki zbudowany w 1898 r. w stylu neogotyckim. Przed kościołem stoi pomnik poświęcony ofiarom I wojny światowej.
Bardzo ciekawym miejscem jest Leśniczówka Pranie. Jest ona położona w Puszczy Piskiej, 7 km od Rucianego-Nidy nad Jeziorem Nidzkim. Powstała około 1880 r. Bywał w niej wybitny polski poeta Konstanty Ildefons Gałczyński (1905-1953). W leśniczówce powstały m.in. takie utwory jak: Kronika Olsztyńska, Niobe, Wit Stwosz, Pieśni, Ezop świeżo malowany, Ojczyzna. W 1980 r. utworzono w Praniu Muzeum K.I. Gałczyńskiego. W budynku, gdzie obecnie mieści się muzeum, odtworzono warszawski gabinet poety. Można obejrzeć wiele zdjęć, rękopisy, pamiątki, listy do ukochanej żony Natalii. Nazwa „pranie” wywodzi się od gęstej mgły często zasnuwającej polanę, na której stoi leśniczówka. Starzy Mazurzy zwykli wtedy mawiać, że to miejsce się prało.
Śladów Gałczyńskiego można poszukać także na dydaktycznej ścieżce przyrodniczej, która rozpoczyna się na parkingu w Praniu, wiedzie wzdłuż Jeziora Nidzkiego i zatacza koło. Jej długość wynosi 1,4 km. Rośnie na niej m.in. okazały dąb „Perkun” – pomnik przyrody i święte drzewo Prusów-Galindów. Według mazurskich legend u podnóża dębu „Perkun” miejscowa ludność składała ofiary i prosiła o przychylność bogów.
„Kiedy wyjadą wczasowicze, Krzyże odzyskują swój klimat. W oparach unoszącej się nad łąkami mgły, można dostrzec przemykającego się Smętka, ducha Puszczy Piskiej…” Tam też pojechaliśmy. Krzyże długo były wsią cichą i spokojną. Ale właśnie takie odosobnione miejscowości, zagubione gdzieś w lasach czy nad wodą są wspaniałym miejscem do odpoczynku. Krzyże od lat ściągały pisarzy, filmowców, artystów scen, estrady. Powstawały o nich reportaże, filmy dokumentalne. Jerzy Putrament napisał powieść „Piaski”, akcję której umiejscowił w Krzyżach. Przyjeżdżają tutaj Krystyna Sienkiewicz, Daniel Olbrychski, Bohdan Łazuka, Wojciech Młynarski, Jan Pietrzak, Olga Lipińska. To miejsce było bliskie także dla Agnieszki Osieckiej.
Przy leśnych drogach w Puszczy Piskiej znajduje się dużo kamiennych drogowskazów – granitowych słupków z napisami i strzałkami. Są one jednym z elementów mazurskiej kultury.
Z miejscowości Krzyże udaliśmy się do Zielonego Lasku, niewielkiej osady nad rzeką Krutynią. Stoi tam XIX wieczny młyn wodny. Do dzisiaj miele się w nim ziarno (byliśmy tego świadkami). Od 1989 r. działa tutaj elektrownia wodna.
3 km dalej malowniczo położona jest miejscowość Krutyń. Zachowała się w niej piękna drewniana zabudowa z początku XX wieku. Wzdłuż wąskich i krętych uliczek stoją domy zarówno te stare, jak i współczesne. Niewielkie parterowe chaty, niektóre z gankami i okiennicami, stoją zwrócone szczytami lub kalenicami do ulic. W centrum wsi znajduje się Muzeum Przyrodnicze - w dawnej stodole z końca XIX w. oraz siedziba zarządu Mazurskiego Parku Krajobrazowego. W 1934 r. Krutyń odwiedził Melchior Wańkowicz, który spędzał tutaj wakacje wraz ze swoją kilkuletnią córką. Kajakiem o nazwie „Kuwaka” odbyli podróż opisaną później w powieści „Na tropach Smętka”.
Z Krutyni udaliśmy się polnymi drogami do Wojnowa – miejsca magicznego. To tutaj, nad Jeziorem Duś w XIX wieku wybudowano zespół klasztorny – dawny żeński klasztor starowierców z niewielką molenną. Zabudowania otacza murek z bramą. Wokół podwórza ciągną się budynki zakonne i gospodarcze. W centrum stoi świątynia, w jej przedsionku eksponowane są stare zdjęcia z przedwojennego Wojnowa. W nawie głównej świątyni umiejscowione są ikony przedstawiające Świętą Trójcę, Matkę Boską, Chrystusa i proroków; 3.5 metrowy posrebrzany żyrandol z 1910 r. i księgi liturgiczne. Budynki, które dawniej należały do klasztoru przekształcone zostały na potrzeby gospodarstwa agroturystycznego. Starowiercy ze wsi Wojnowo chowani są na przyklasztornym cmentarzu.
Pierwsi starowiercy przybyli na Mazury w 1830 r. Prześladowani przez władze cesarskie i oficjalny Kościół prawosławny wyemigrowali do Prus. Prawo osiedlania się nadał im w 1825 roku król pruski Fryderyk Wilhelm III.
We wsi znajduje się także czynna cerkiew - Monaster Zaśnięcia Matki Bożej (jeden z 5. żeńskich klasztorów w jurysdykcji Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego). Przebywają w nim 4 mniszki.
W pochmurną i wietrzną niedzielę, 18 grudnia 2011 r. Muzeum Kajki widzieli, bunkry w Piszu oglądali, w Leśniczówce Pranie byli, Wejsuny zwiedzali, w Krzyżach spacerowali, klasztor i cerkiew w Wojnowie podziwiali Konrad Radzewicz, Cezary Lasota i Andrzej Malinowski.


Parcela – niewielka wydzielona część terenu, stanowiąca odrębną nieruchomość oznaczoną w rejestrze oraz na planie sytuacyjnym pod określonym numerem hipotecznym, przeznaczona do częściowego lub całkowitego zabudowania, bądź też do innego użytkowania np. rolnego.
Faszyna – powiązane ze sobą cienkie gałęzie wiklinowe lub innych drzew czy krzewów. Obecnie używane głównie przy regulacji rzek i innych pracach wodnych, w celu umacniania brzegów. W przeszłości faszyna służyła do budowy umocnień polowych przy pracach fortyfikacyjnych.
Styl neogotycki – charakterystyczne cechy w architekturze: strzelista wieża, szkarpy (przypory, mur odchodzący prostopadle na zewnątrz od ściany wysokiego budynku w postaci filara), ceglane filary, żebrowane sklepienia, typowe ostre łuki
Kalenica – najwyższa część dachu utworzona na przecięciu połaci dachowych.
Molenna – dom modlitwy.
Ikona – Obraz sakralny, powstały w kręgu kultury bizantyńskiej wyobrażający postaci świętych, sceny z ich życia, sceny biblijne lub liturgiczno-symboliczne. Charakterystyczna dla chrześcijańskich Kościołów wschodnich, w tym prawosławnego i greckokatolickiego.
Jurysdykcja - prawo sądzenia, posiadane przez dany podmiot (organ) uprawnienie (kompetencja) do rozpoznawania i rozstrzygania danych spraw. Mianem jurysdykcji określa się także zasięg terytorialny, rzeczowy lub osobowy danych uprawnień.

Andrzej Malinowski

Czekaj... program LightBox poprawnie działa po wczytaniu się wszystkich miniaturek.  Do nawigacji służą przyciski rozmieszczone u góry po obu stronach fotografii oraz na dole.

Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze Kliknij aby obejrzec w pelnym rozmiarze

1. Muzeum Michała Kajki w Ogródku
2. Bunkry w Piszu
3. Półokrągłe komory. Bunkry w Piszu
4. Kościół ewangelicki w Wejsunach
5. Muzeum Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego w Praniu
6. Leśniczówka Pranie
7. Dąb Perkun w Praniu
8. Miejscowość Krzyże
9. Kamienny drogowskaz
10. Młyn wodny w Zielonym Lasku
11. Muzeum Przyrodnicze w Krutyni
12. Cerkiew w Wojnowie
13. Cerkiew w Wojnowie
14. Cerkiew w Wojnowie
15. Zabytkowy Klasztor Starowierców Wojnowie
16. Zabytkowy Klasztor Starowierców Wojnowie
17. Cmentarz Starowierców w Wojnowie

 

Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemi OleckiejOstatnia aktualizacja: 2011-12-19