Dojazd: Olecko - Białystok - Zabłudów - Haćki - Bielsk Podlaski - Hajnówka -
Kleszczele - Czeremcha -Klukowicze - Tokary - Koterka.
„Murawy w Haćkach” to pierwszy w Polsce obszar Natura 2000. Rozciąga się na
przestrzeni 157,3 ha w okolicy wsi Haćki w pobliżu Bielska Podlaskiego. Kraina
ta posiada w znacznym stopniu zachowane w stanie naturalnym środowisko
przyrodnicze, o wysokich i unikalnych walorach w skali Polski i Europy. Obejmuje
siedliska murawowe leżące na Wysoczyźnie Bielskiej. Najważniejszą część obszaru
stanowią pagórki kemowe pokryte murawami kserotermicznymi – najcenniejszymi
składnikami roślinności. Występuje tutaj 400 gatunków roślin naczyniowych, 50
gatunków ptaków, kilkanaście gatunków gadów i płazów. Ponad 90% obszaru
pokrywają siedliska rolnicze, resztę stanowią łąki i zarośla. Na murawach
występuje wiele rzadkich i zagrożonych wyginięciem gatunków roślin m.in.
centuria nadobna czy zawilec wielokwiatowy i zwierząt, w tym derkacz, dzięcioł
czarny, padalec, rzekotka i zwinka. Utrzymanie muraw było możliwe dzięki
wielowiekowej działalności człowieka (odlesienie, wypas, koszenie), miejscowym
glebom i sprzyjającemu nasłonecznieniu stoków.
Haćki to także kompleks osadniczy, w skład którego wchodzą trzy osady otwarte i
grodzisko.
Grodzisko usytuowane jest na naturalnym wzgórzu kemowym, które w XI wieku
zostało przystosowane do funkcji obronnej. W VI-VII w. mieszkała tutaj ludność
zajmująca się metalurgią. Wytwarzano ozdoby z brązu i srebra, łyżki, narzędzia
jubilerskie i kowadełka. Popularne było przędzenie wełny. Ślady działalności
człowieka w Haćkach datowane są od III w. p.n.e. Jest to także jedno z
pierwszych miejsc osadnictwa słowiańskiego.
Koterka to leśne uroczysko (grzęzawisko) położone tuż przy granicy z Białorusią.
Pośród lasu stoi niewielka drewniana cerkiew wybudowana w 1912 r. Cerkiew pod
wezwaniem Ikony Matki Boskiej, Radości Wszystkich Strapionych jest miejscem
wyciszenia, ukojenia i refleksji. To tutaj, według ludzkich podań w 1852 r.
objawiła się Matka Boża. Na placu cerkiewnym ustawionych jest kilkadziesiąt
drewnianych krzyży. Wierni wierzą, że woda z przycerkiewnej studni posiada
uzdrawiającą moc. Koterka to samotna cerkiew w lesie, bo cała wieś, w której się
kiedyś znajdowała znalazła się po wojnie za granicą (na Białorusi).
W piękną słoneczną i ciepłą niedzielę 9 września 2012 r. po murawach w Haćkach chodzili, na grodzisko weszli, w koterskiej cerkwi byli: Cezary Lasota, Wojciech Jegliński i Andrzej Malinowski.
___________________________________________
Murawa kserotermiczna – nieleśne ciepłolubne zbiorowisko trawiaste o charakterze
stepowym.
Wysoczyzna – rozległe, niewysokie wzniesienie zbudowane z materiału morenowego.
Morena – materiał skalny transportowany lub osadzony przez lodowiec lub lądolód.
Kem – forma ukształtowania powierzchni ziemi: garb, pagórek o wysokości do
kilkunastu metrów i średnicy kilkuset metrów, o kształcie stożka lub z płaskim
wierzchołkiem i stromymi zboczami; tworzą go warstwowo ułożone piaski, muły i
żwiry.
Czekaj... program LightBox poprawnie działa po wczytaniu się wszystkich miniaturek. Do nawigacji służą przyciski rozmieszczone u góry po obu stronach fotografii oraz na dole.