Andrzej Malinowski
Warto zobaczyć ...
Trasa (dojazd samochodem): Olecko-Sejny-Dusznica-Jezioro Gaładuś-Hołny
Mejera-Hołny Wolmera-Kuciunai-Rachelany-Berżniki-Markiszki-Podlaski
Pogranicze polsko-litewskie jest niezwykle bogate przyrodniczo, etnograficznie i
kulturowo. Malownicze pejzaże, otwarci ludzie, „tajemnicza mistyka” – to walory
tego regionu, przepięknej pagórkowatej, ukształtowanej przez lodowiec
Suwalszczyzny (Sudovia).
Sejny
Początki miasta sięgają XV wieku, kiedy to, po pierwszej wojnie
polsko-krzyżackiej trzej starsi rycerze z dworu króla Władysława Jagiełły
otrzymali tereny, gdzie założyli osadę (seinai z lit. oznacza starców; seina w
języku jaćwieskim oznaczało trawy, które w tamtym okresie bujnie porastały
brzegi i zakola rzeki, przepływającej przez osadę). Zamieszkiwali tutaj Żydzi,
Rosjanie, Białorusini, Litwini (mieszkają nadal). Zwarta zabudowa zachęca do
spacerów uliczkami i wzdłuż murów okalających bazylikę. Bazylika NMP stanowi
wschodnią część dawnego kompleksu klasztornego dominikanów. Najcenniejszym
elementem w świątyni jest drewniana gotycka figura szafkowa Matki Boskiej z
Dzieciątkiem z XV w., wykonana w kształcie tryptyku (od XVII w. przedmiot kultu
religijnego). W nawie głównej znajdują się organy neobarokowe zbudowane w 1907
r. Warto zobaczyć kaplicę św. Agaty (figura z 1828 r.), synagogę, pomnik Matki
Polki. Ciekawie wyglądają napisy-szyldy na niektórych starych domach i sklepach.
Dusznica i Jezioro Gaładuś
Dusznica jest niewielką rozproszoną wsią malowniczo wpisaną w otaczający
polsko-litewski krajobraz. Uwagę przyciągają olchowe zagajniki, sady pełne
jabłoni i ... psy, których jest po kilka w każdym gospodarstwie. Pola uprawne i
łąki „dotykają” pasa granicznego i tylko biało-czerwone słupki informują, że po
drugiej stronie już Litwa. Dusznica została założona w XVII wieku; był tutaj
folwark i młyn wodny. Wieś leży nad jeziorem Gaładuś (większa jego część należy
do Polski, mniejsza do Litwy). To idealne miejsce do wędrówek i wypoczynku.
Ostoja ciszy i spokoju. Brzegi jeziora wysokie, w wielu miejscach
trudnodostępne, ale jest ono najpiękniejsze na ziemi sejneńskiej. Po obu
stronach łąki, lasanki, jary, zatoki, wyspy, cyple. Jezioro Gaładuś rozciąga się
na długości 10 km.
Hołny Wolmera
Wieś ukryta pośród pagórków, łąk i lasów, przy granicy z Litwą. Sieć małych rzek
i strumieni, bogactwo flory i fauny czynią to miejsce urokliwym. W przeszłości
Hołny Wolmera należały do Jezuitów z Grodna i nazywane były Jezuickimi. Po roku
1773 przeszły na własność państwa. Do połowy XIX wieku Hołny należały do rodziny
Wolmerów; jednym z zarządców był kasztelan grodzieński Kazimierz Wolmera. W
pobliżu położone są Hołny Mejera (nazwa od Jana Mejera, nabywcy majątku). Obie
wsie w XVI w. stanowiły jeden majątek, podział nastąpił w XVIII wieku. Stąd
można się udać polnymi i leśnymi drogami do wsi Kuciunai na Litwie.
Kuciunai
Cicha i spokojna litewska wieś z kościołem (1907), sklepem, szkołą i
posterunkiem policji. Przez osadę przepływa rzeka Alna (po polskiej stronie o
nazwie Hołnianka).
Berżniki
Dawniej były miastem (najstarsze na Suwalszczyźnie). Założone w XVI w. przez
królową Bonę. Zachował się układ urbanistyczny miasta z trójkątnym rynkiem. W
drewnianym kościele z 1819 r. znajdują się zabytkowe organy i ... ławki, na
których siadał Czesław Miłosz (w kościele kręcono sceny do filmu „Dolina Issy”).
Warte zobaczenia są drewniane kaplice z XIX w., plebania, kaplica cmentarna
(1846). Do II wojny światowej w Berżnikach (litewska nazwa brzozy) istniał
cmentarz żydowski. 22 sierpnia 1920 r. w okolicy rozegrała się Bitwa Niemeńska.
Wieś położona jest nad niewielkim jeziorem Kelig.
W „jesienno-zimową” sobotę i niedzielę, 27-28 października 2012 r. po pograniczu
polsko-litewskim wędrowali: Marta Kiejdo i Andrzej Malinowski.
____________________________________________________
Pogranicze − obszar położony blisko granicy oddzielającej terytoria różniące się
pod pewnym cechami; na obszarach pogranicza obserwuje się przemieszanie pewnych
cech z obu sąsiadujących ze sobą obszarów.
Folwark - istniejący od XII w. rodzaj wielkiego gospodarstwa rolnego, a od XIV
w. także rolno-hodowlanego, nastawione na masową produkcję zboża przeznaczonego
na zbyt, wykorzystujące pracę pańszczyźnianą chłopów.
Czekaj... program LightBox poprawnie działa po wczytaniu się wszystkich miniaturek. Do nawigacji służą przyciski rozmieszczone u góry po obu stronach fotografii oraz na dole.