Dojazd: Olecko-Suwałki-Szypliszki-Puńsk-Krejwiany.
Pomnik Nosiciela Książek w Krejwianach to granitowy głaz z tablicą pamiątkową
poświęconą Pawłowi Matulewiczowi (Povilas Matulevičius), który zasłynął z
ofiarnego noszenia litewskich książek i czasopism z Litwy Mniejszej w czasach
istnienia zakazu druku czcionką łacińską (1865-1904). W 1865 r. na wniosek
gubernatora wileńskiego Konstantina Kaufmana zabroniono używania czcionki
łacińskiej w drukach litewskich. 23.11.1866 r. Kaufman polecił wycofać ze
sprzedaży wszystkie książki polskie, zabronił też właścicielom drukarni
posiadania czcionek polskich oraz nakazał zniszczenie form do ich odlewania.
Nakazano stosowanie cyrylicy, co miało przyspieszyć rusyfikację Litwinów. Jednak
Litwini bojkotowali rosyjskie książki i czytali te, drukowane w Tylży i Ragnecie
w sąsiednich Prusach Wschodnich. Należało je przemycić przez granicę imperium
carskiego. Pojawili się wówczas patrioci-przemytnicy (lit. Knygnešys - nosiciel
książek). Jednym z nich był rolnik i kamieniarz, mieszkaniec Krejwian, Paweł
Matulewicz (1840-1929). Zakaz uchylono 7.05.1904 r. Miejscowa społeczność
uhonorowała Matulewicza postawieniem głazu z tablicą pamiątkową w języku
litewskim i wyrytym znakiem Giedymina, symbolizującym zamek w Wilnie (1975 r.).
Obok głazu ułożono dwa kamienie młyńskie obrobione rękoma Povilusa Matulevičiusa.
W wiosenno-zimową słoneczną sobotę, 6.04.2013 r. w Krejwianach byli i przy
okazji na Litwę pojechali: Marta Kiejdo i Andrzej Malinowski.
Litwa Mniejsza (zwana też Małą Litwą lub Pruską Litwą) – jeden z 5.
regionów etnograficznych dzisiejszej Litwy, leżący na terenie historycznych
Prus. Obejmuje obszar dawnego okręgu Kłajpedy na terenie Litwy, reszta regionu
znajduje się w obwodzie kaliningradzkim i fragmentarycznie na terytorium Polski.
Główne miasta i miejscowości: Kłajpeda, Tylża, Ragneta, Wystruć, Gąbin,
Darkiejmy, Gołdap, Węgorzewo, Jurbork, Jędrzychowo, Pilkały, Ejtkuny,
Szyłokarczma, Stołupiany, Pojegi.
Giedymin – wielki książę litewski (1316-1341), dziad Jagiełły.
Krejwiany (lit. Kreivėnai) – wieś położona w gminie Puńsk tuż przy
granicy z Litwą.
Z Krejwian na Litwę prowadzi nowa droga asfaltowa.
Czekaj... program LightBox poprawnie działa po wczytaniu się wszystkich miniaturek. Do nawigacji służą przyciski rozmieszczone u góry po obu stronach fotografii oraz na dole.