Dojazd: Olecko-Suwałki-Aleksandrowo-Gremzdy Polskie-Buda Ruska.
W Suwałkach znajduje się najstarsza i największa molenna (dom modlitwy
bezpopowców, świątynia staroobrzędowców) w Polsce, należąca do parafii
Staroprawosławnej Pomorskiej Cerkwi RP; tutaj też znajduje się siedziba władz
zwierzchnich. Molenna mieści się przy ul. Sejneńskiej 37 A. Zbudowano ją w 1912
r. - drewniana z kruchtą (przedsionkiem); nad którą usytuowana jest
dwukondygnacyjna wieża z dachem namiotowym zwieńczonym baniastym hełmem; przy
wejściu ganek; nad nawą (część świątyni przeznaczona dla wiernych) blaszany dach
z wieżyczką i cebulastą kopułą. W 1980 r. świątynię wpisano do rejestru
zabytków.
W rejonie suwalsko-sejneńskim zamieszkuje około 350 staroobrzędowców (w Polsce
jest ich około 700., na świecie 3 miliony). Obecnie w Polsce zachowały się tylko
4 czynne molenny staroobrzędowe: w Gabowych Grądach, Wodziłkach, Wojnowie i w
Suwałkach. Staroobrzędowcy pieczołowicie trzymają się tradycji religijnych.
Dzisiaj w molennie odbywał się pogrzeb, a my byliśmy jego świadkami. Kościelny
pogrzeb zmarłych i wypominki odprawia się tylko w przypadku tych zmarłych,
którzy przestrzegali zasad wiary staroprawosławnej. Rodzina zmarłego
przytwierdza do trumny krzyż staroobrzędowy. Zmarłego mężczyznę odziewa się w
chałat z czarnej tkaniny, nakładając na białą koszulę – kosoworotkę z barwnym
haftem, zapinaną na lewą stronę i wkłada białe długie spodnie; szyje się także
specjalne obuwie w formie kapci. Kobietę chowa się w sarafanie. W rękę zmarłemu,
kładzionemu na białym prześcieradle, wkłada się lestowkę, a na głowę nakłada
opaskę z trzykrotnym napisem: Święty Boże, święty Mocny, święty Nieśmiertelny,
zmiłuj się nad nami. Zmarłego przykrywa się białym sawanem. Staroobrzędowcy
starają się przestrzegać obyczaju, według którego zmarłą kobietę niosą kobiety,
a zmarłego mężczyznę – mężczyźni. Chowani są na suwalskim „cmentarzu sześciu
wyznań”, gdzie spoczywają katolicy, ewangelicy, prawosławni, Żydzi, muzułmanie i
staroobrzędowcy (unikatowy cmentarz w skali kraju). Cmentarze staroobrzędowców
znajdują się również w innych miejscowościach m.in. w Gabowych Grądach i Budzie
Ruskiej.
Buda Ruska jest niewielką wsią, położoną w gminie Krasnopol nad rzeką Czarną
Hańczą. Założyli ją w XVIII w. staroobrzędowcy (dzisiaj jest ich tutaj
niewielu). W niewielkim kompleksie leśnym, pół kilometra od drogi asfaltowej w
kierunki wsi Jeziorki położony jest cmentarz staroobrzędowców (założony w II
połowie XIX w.). Obecnie mieści się na nim kilkanaście grobów. Ostatni pochówek
miał miejsce w 2007 r.
W Budzie Ruskiej znajduje się galeria fotografii, prowadzona przez Jerzego Lecha
i Piotra Malczewskiego (w dawnym gospodarstwie nr 16) i niewielki dom letni
prezydenta RP, Bronisława Komorowskiego.
W dość mroźną niedzielę, 10 marca 2013 r. w molennie w Suwałkach byli i mogiły
na cmentarzu staroobrzędowców w Budzie Ruskiej widzieli: Marta Kiejdo i Andrzej
Malinowski.
Staroobrzędowcy, starowierzy, starowiercy – wyznanie powstałe wskutek rozłamu
w Rosyjskim Kościele Prawosławnym. Staroobrzędowcy nie uznali reformy
liturgicznej patriarchy Nikona z lat 1652–1656. Doktryna staroobrzędowców nie
różni się zasadniczo od nauczania kanonicznych Kościołów prawosławnych.
Podstawową cechą wyróżniającą jest stosunek do obrzędów – staroobrzędowcy uznają
za ważne jedynie te odprawiane według ksiąg liturgicznych sprzed reformy Nikona
i traktują najmniejsze odstępstwo od tradycyjnych zwyczajów jako grzech
śmiertelny. Na przełomie XVII i XVIII w. wśród staroobrzędowców doszło do
rozłamu na popowców i nieuznających sakramentu kapłaństwa, przekonanych o
zapanowaniu sił zła nad światem - bezpopowców. Staroobrzędowcy w Polsce to
bezpopowcy. Staroobrzędowcy byli i są cenieni na Suwalszczyźnie jako solidni,
dobrzy gospodarze. Zasłynęli zwłaszcza jako zdolni cieśle. Właśnie oni
wprowadzili obyczaj mycia się w parowej łaźni, zwanej banią.
Czekaj... program LightBox poprawnie działa po wczytaniu się wszystkich miniaturek. Do nawigacji służą przyciski rozmieszczone u góry po obu stronach fotografii oraz na dole.