Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemi Oleckiej LOT Olecko Mazury

Trasa: Olecko-Grajewo-Szczuczyn-Kolno-Łyse-Kadzidło-Wach-Myszyniec-Klon-Spychowo-Zgon-Orzysz-Ełk-Olecko (Klon i Zgon - w drodze powrotnej z Kadzidła i Wachu).

Warto zobaczyć dwie wsie w województwie warmińsko-mazurskim: Klon w powiecie szczycieńskim i Zgon w powiecie mrągowskim. Są to wsie szkatułowe (fundusze na ich założenie jak i uzyskiwane dochody z tych kolonizacji wpływały wprost do szkatuły książęcej), założone na planie ulicówki, z domami szczytowymi (ustawionymi szczytem do drogi); w obu zachowały się stare drewniane mazurskie domy i budynki gospodarcze.
Klon. Wieś ulicówka z domami ustawionymi szczytem do drogi. Takie ustawienie dominowało kiedyś na Mazurach. We wsi zachowało się około 40. różnych typów drewnianych chałup z końca XIX w. Klon jest najcenniejszym na Mazurach zespołem tradycyjnej zabudowy, ale też jedną z ostatnich w Polsce wsi z zachowaną zwartą zabudową drewnianą. Przed II wojną światową Klon był jedną z niewielu osad mazurskich o przewadze katolików. Katolicyzm mieszkańców wsi wyrażany był umieszczaniem na domach krzyży. I dzisiaj znajdują się one na wielu budynkach.
Zgon. Wieś położona na południowym brzegu jeziora Mokre. Nazwa miejscowości wywodzi się od zgonu bydła do wodopoju nad tym jeziorem. Dawniej mieszkańcy utrzymywali się głównie z rybactwa, obecnie jest to miejscowość letniskowa. Przez wiele lat mieszkał tutaj i pracował pisarz Igor Newerly (1903-1987). W Zgonie napisał „Wzgórze Błękitnego Snu” i „Zostało z uczty bogów”.
We wsi znajduje się dom (stara chata mazurska z XIX wieku) Adama Szubskiego, w którym założona została galeria ludzkich rzeźb, utrzymanych w klimacie koszmaru i maligny (nieprzytomność połączona z wysoką gorączką i majaczeniem). W miejscowości zachowało się około 16. starych drewnianych domów. Chałupy są ustawione przeważnie równolegle do drogi, ale są także szczytowe. Domy te mają formy bardzo proste, pozbawione ozdób. Są to przeważnie nieduże chałupy symetryczne, szerokofrontowe, z sienią pośrodku. Budynki w większości oszalowane pionowymi deskami. Ściany czarne lub ciemnobrązowe, okna zielone i białe. Obecnie przeważa zabudowa sprzed 1945 roku.

W piękną słoneczną sobotę, 2 marca 2013 r. w Klonie i Zgonie byli, krzyże na domach widzieli i dziwnym rzeźbom się przyglądali: Marta Kiejdo i Andrzej Malinowski.

Wyświetl większą mapę

Czekaj... program LightBox poprawnie działa po wczytaniu się wszystkich miniaturek. Do nawigacji służą przyciski rozmieszczone u góry po obu stronach fotografii oraz na dole.